Choć oryginalne rege ma precyzyjnie określoną formę, to w nowej epoce wystarczy jeden z jej elementów, by całość mogła być rozpoznana jako rege. Okazało się, że można grać rege bez bębnów, albo że wystarczy sama melodia. Kwestią problematyczną pozostaje brzmienie. Jako poprzedzające samą muzykę, w miarę zyskiwania informacji o niej, coraz wyraźniejsze stają się źródła i korzenie.

Jarosław Hejenkowski Jako pozytywista zwykle uważałem, że w miarę upływu czasu ilość informacji nie będzie się zwiększać, tylko redukować do istotnych i prawdziwych. Jako romantyk mniemałem, że w nowej epoce powstaną nowe nauki, łatwiej i prościej opisujące oczywistości zawiłych i pogmatwanych argumentacji, charakterystycznych dla minionych czasów.

Mówiąc o początkach dubu w Polsce wiele zdarzeń i faktów traktujemy umownie, co widać nie tylko w wypowiedziach twórców tego gatunku i reprezentantów stylu, ale i w przykładach, dobranych dla zilustrowania jakiegoś poglądu czy przeświadczenia. Tak jest z płytami i nagraniami. Album Trzykroć Biada wydany został po płycie Fala, choć nagrany był wcześniej i są to pierwsze publikacje wprowadzające słowo dub w szerszy obieg.

Historia muzyki rege zaczyna się w Polsce w połowie lat 7o. albo i jeszcze wcześniej, w epoce alternatyw kulturowych, jakie stanowiły domenę mniejszości, określanych w nowej epoce mianem niszowych. W osobistej wersji tej historii zwracam uwagę na to, że toczy się ona dwutorowo, podobnie zresztą jak i całe nasze poznanie. Wpływ Szkoły i moich Nauczycieli na taki pogląd wydaje się dziś oczywistością.

Nieoficjalnym hymnem polskich hipisów i w kręgach ich sympatyków była(1) piosenka Boba Dylana I Shall Be Released i znana tu jako Rozbłyśnie Świt [nade mną], nagrana jako Znów będę wolna przez Martynę Jakubowicz na płycie Tylko Dylan(2). Były też inne kandydatki, Joni Mitchell(3) Woodstock, czy do popularnych melodii układane ballady o charakterze twórczości ludowej, gdzie kolejni wykonawcy dopowiadali kolejne dzieje i dośpiewywali następne refreny.

Ostatnią szansą dla tematu Król Narodów było jego pojawienie się w reedycji na płycie kompaktowej jako bonus. Tak też się stało, za sprawą firmy W Moich Oczach 1. Rzeczywiście w tamtym czasie zespół już pracował w innym stylu, nierzadko występując jako trio i dziwnie by wyglądało, gdyby powracał do starego repertuaru. Presja hard-core’a była taka, że ewidentnie trudno było zaproponować coś w odmiennych klimatach.

Soul of the Sufi Live in Warsaw 2oo7 / M Records / Open Sources 2009/ Kawwali to bodaj pierwszy orientalny styl rozpoznawany w Europie o tak precyzyjnie określonych korzeniach i źródłach pochodzenia. Zanim się tu pojawił w drugiej połowie wieku dwudziestego, postrzegany był jako przejaw folkloru muzyki Indii, typowy dla różnych jej regionów.

GUDONIS JAKO AUDIOMARA– Fajna ta płyta – powiedziała Hortensja – bo nie tak absorbująca. Można przy niej robić różne rzeczy. – I nie myśleć – dodaje po chwili, co nam przypomina, że tak właśnie dawniej pojmowano medytację. Jako niemyślenie albo zatrzymanie myśli. Czasem dopatrywano się w tym objawów psychicznej choroby. Kiedy indziej utożsamiano ją z jogą. Gdy zaczynałem się tym interesować jednym z pierwszych zaleceń było liczenie oddechów. Joga zaleca skupienie na oddychaniu, samo tchnienie nazywając twórczą mocą określaną jako prana.

Telewizor powiedział, że jest pięć religii. Światowych, uniwersalnych, powszechnych. Jednocześnie mamy siedem kontynentów. Chcąc sprostać wymogom algebry, abstrakcji i analogii dodajemy szamanizm i filozofię, jako rodzaj religijnego światopoglądu, pełnego zabobonów i przesądów... Jeszcze nie religia a już nie bajka, legenda i mit.

Jak zareagował Pan na informację o chorobie? W relacjach świadków zesztywniałem, zbladłem, straciłem oddech i oczy mi wyszły na wierzch. Pojawiło się bowiem pytanie, czy można było temu zapobiec? Gdyby zostało rozpoznane – to czemu nie. Ale gdy padaczkowy napad utraty świadomości jest identyfikowany jako maksymalne nawalenie, to taka możliwość nie istnieje.